Kunst
Toen ik de afgelopen dagen weer bezig was met het manuscript van mijn Van Leeuwenhoekboek (de titel blijft nog heel even geheim), realiseerde ik me dat een aantal scenes sterk geïnspireerd waren door zeventiende-eeuwse schilderijen.
Het beeld dat je voor ogen staat, als je over die periode schrijft, moet daar wel door beïnvloed worden. Ik denk zelfs dat als je aan leven in de zeventiende eeuw denkt, de blik daarop door deze kunst bepaald wordt.
Dat komt natuurlijk vooral doordat deze kunst zo beroemd is en daardoor zo bekend. Als je probeert je een voorstelling te maken van het dagelijks leven van twee eeuwen daarvoor, is dat veel moeilijker. De kunst was toen voornamelijk religieus. Natuurlijk waren er huizen, interieurs en kleding op te zien, maar niet veel.
Toch is wat op de zeventiende-eeuwse schilderijen staat niet altijd de waarheid. Niet zoals het was. Een voorbeeld van waar ik mee geworsteld heb zijn pruiken. Op alle portretten die er van Antoni van Leeuwenhoek gemaakt zijn, heeft hij er eentje op. Maar betekende dat dat hij die altijd droeg? In de periode waarover ik schrijf, begonnen ze net in de mode te komen, en was het dragen ervan vooral een statussymbool. Daarom heb ik na lang wikken en wegen besloten dat hij zijn pruik alleen opzette als hij geportretteerd zou worden, of als hij hoog bezoek kreeg. Ik zag hem geen preparaten klaarmaken of met zijn schepnet op pad gaan met dat ding. Daarom komt er geen pruik voor in het boek.
Maar toen ik mijn tekst herlas, kwamen er dus allemaal scenes langs die in mijn hoofd de vorm van een schilderij aannamen. Wat dus waarschijnlijk ooit andersom is gebeurd. Misschien heeft het te maken met de rol die Vermeer en één van zijn leerlingen in het boek. Of misschien doordat een Hollandse stad en haar bewoners zo vaak zijn geschilderd. Ik hoop dat er bij mijn lezers ook af en toe een schilderij voorbij komt.
Het is in ieder geval handig voor de boekpromotie.