Foto

Sinds een paar maanden begeef ik mij ook op Instagram. Volgens de wat jongere mensen in mijn omgeving werkt dat veel beter om je bekendheid te vergroten dan Facebook. Omdat het belangrijk is de aandacht vast te houden, probeer ik eenmaal per week een nieuw beeld te delen. Hoe ingewikkeld ik het ook vind.

Meestal is het een oudere foto of prent, die illustreert waar ik me bij het schrijven zoal mee bezig houd. Met het verleden dus. Ik deel afbeeldingen van 17e-eeuwse Delftse geleerden en – plekken. En oude foto’s van mijn familie, die in de verte iets met De Tuin te maken hebben.

De oude fotoboeken van mijn ouders zijn een dankbare bron. Een jaar of wat geleden heb ik veel van die foto’s gedigitaliseerd, dus ik heb een mooi voorraadje om uit te putten. De foto’s van voor de tweede wereldoorlog zijn grotendeels gemaakt in studio’s. Daarna lijkt er een oom of tante geweest te zijn met een toestel, die vooral kiekjes nam op familiefeesten, van grote groepen mensen. De foto’s zijn niet altijd even scherp en er staan heel wat onbekenden op. Maar ze geven een prachtig tijdsbeeld. De kapsels, de kleding, de manier waarop er geposeerd werd, het zegt veel over de mensen die op de foto’s staan. Daar kan een schrijver mee vooruit.

Dat geldt ook voor deze foto. Een moeder met haar vijf kinderen op een bruggetje. Het is duidelijk zomer, als je kijkt naar de jurken en de korte broek. Drie van de meisjes hebben een strik in hun haar. De oudste, helemaal links, zal dat wel kinderachtig gevonden hebben. Wie zijn dit, waar zijn ze, wanneer is de foto gemaakt, en door wie?

Wie het zijn, dat weet ik, want ik heb ze allemaal gekend. Het is mijn oma, met haar vijf volwassen kinderen. De tweede van rechts is heel duidelijk mijn moeder, er is er maar één die zo kan fronsen. Wanneer de foto gemaakt is weet ik niet precies, maar het moet ergens vlak na de tweede wereldoorlog geweest zijn, gezien de leeftijd van de kinderen. Het zou zelfs in 1944 geweest kunnen zijn, maar dat acht ik niet erg waarschijnlijk. Ook de kleding geeft aanwijzingen voor de tijd, het meeste is zelfgemaakt en doorgegeven van zus op zus. Mijn oom bofte, die kreeg veel vaker iets nieuws.

Maar dan komen de raadsels. Want mijn oma had, naast deze vijf, nog twee kinderen. Weliswaar niet van haarzelf, maar wel als eigen opgevoed. Lezers van De Tuin weten dat. Waarom waren ze niet mee op dit uitstapje? Heeft één van hen misschien deze foto gemaakt? Of wellicht mijn opa? En wáár zijn ze? Ik heb begrepen dat ze af en toe naar het Kralingse bos gingen, maar hadden ze daar dit soort bruggetjes? Kan het ook ergens anders zijn, in Delft bijvoorbeeld?

Veel verder dan dat kwamen ze in die jaren niet. En al helemaal niet in de zomer. Op de tuin was dat de drukste tijd en werden hele lange dagen gemaakt. Vakantie kende dit gezin niet. Mijn opa zal deze foto daarom niet gemaakt hebben. Wat de andere kinderen betreft, die waren op het moment van de foto al een eind in de twintig. De oudste zoon woonde waarschijnlijk niet meer thuis. De oudste dochter wel, maar die zal thuis gebleven zijn om voor de mannen te zorgen.

De voor mij meest waarschijnlijke fotograaf komt ook in het boek voor. Cootje. Tante Cootje, zoals ik haar nog gekend heb. Zij is nooit getrouwd en de zussen zijn altijd heel hecht gebleven. Grote kans dus dat ze mee was op dit uitstapje. Maar het kan natuurlijk ook een toevallige passant geweest zijn, die het familieportret gemaakt heeft.

Ik zal het fotoalbum nog eens uitgraven. Misschien ligt het allemaal toch heel anders. Maar fantaseren bij een foto blijft leuk.